Niello
Agrostemma githago
Caryophyllaceae
Àutri noum : Courouno-di-blad, Pebreto, Barbudo, Nialo, Aniello.
Noms en français : Nielle, Nielle des blés.
Descripcioun :Erbo pulèu grando que trachis dins li blad e que fai de poulìdi flour roso.
Usanço :Li grano de niello soun empouisounanto, ço que dounavo, à passa tèms (avans la criblo di gran), de farino qu'èron pas manjadisso (farino nielado). Pèr acò la nielo èro levado di champ avans o dóu tèms di meissoun : "Iéu me rapelle que me mandavo moun pèro, ère pichouno ! -Vai ciéucla un pau aquéu caire de blad -De que fau leva ? - De nielo", me disié ! O peréu : "Meissounavian l'espéuto à la fauciho, e levavian aquéli planto que i'avié dedins... La nielo fasié de grano negro" (G. Gabinel e J. Chapus in O. Madon, op. cit., p. 127).
Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 1 m
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Agrostemma
Famiho : Caryophyllaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Champ de cerealo
Liò : Champ
- Meissoun
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Agrostemma githago L., 1753
Pan-de-cougiéu
Oxalis acetosella
Oxalidaceae
Àutri noum : Pan-de-couvènt, Pan-de-couguou, Pan-de-couènt, Crousadello, Pascalo.
Noms en français : Oseille des bois, Surelle.
Descripcioun :Lou pan-de-cougiéu trachis en tapis dins li bos fres e umide de mountagno. Se recounèis à si fueio di tres fuioun en couor e à si pichòti flour clinado en campano blanco e veinado de roso. Flouris pèr Pasco (Pascalo).
Usanço :Es uno planto manjadisso en ensalado o cuecho (soupo, oumeleto...). Douno un bon goust acide. Pamens faudrié pas trop n'en manja malodi l'acide óussali (graviho dins li ren). Lou pan-de-cougiéu se manjo en mountagno à la sourtido de l'ivèr pèr reviscoula lou cors. Èi couneigu peréu pèr sougna lis acamp de la bouco o dóu cors. Èi tambèn richo en vitamino C.
Port : Erbo
Taio : 3 à 12 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Oxalis
Famiho : Oxalidaceae
Ordre : Oxalidales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 12 à 20 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 0 à 2200 m
Aparado : Noun
Abriéu à jun
Liò : Bos fres
- Bos umide
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Oxalis acetosella L., 1753